Schrijftips Archives - Tekststrategie

Confrontatie met je eigen teksten

8 oktober 2019 door consonante

Elke training of workshop tekststrategie start met de belofte van tekststrategie:

“Tekststrategie laat je ontdekken waarom een tekst niet effectief is. Je leert ook hoe je dat probleem oplost en voorkomt.”

Gewapend met nieuwe inzichten beoordelen de cursisten vervolgens een eigen tekst. Dat is soms behoorlijk schrikken.

In september 2019 schreef een cursist dit in de evaluatie:

“Toen we aan de slag gingen met een tekst van ons team, schrok ik behoorlijk. Nu ik de tekst vanuit een andere invalshoek bekijk, zie ik ineens hoe slecht die tekst eigenlijk is. Erg confronterend en super nuttig. Ik weet nu ook hoe het beter kan.”

Durf jij de confrontatie aan?

Ben je zelfstandig professional en wil je je teksten versterken? Durf jij de confrontatie met je eigen teksten aan?

Ben je op zoek naar een geschikte training om de (standaard)teksten van jouw organisatie/team eens kritisch onder de loep te nemen? Ga zelf of stuur een ‘verkenner’ naar een Workshop Tekststrategie om te bepalen of tekststrategie waarde heeft voor meer medewerkers.

Boek een workshop om tekststrategie te ontdekken

Maarssen, 01 november 2019

Roden, 22 november 2019

Bekijk een volledig uitgewerkt voorbeeld

Confrontatie met eigen teksten

Stel, dat het team van LTR een Training Tekststrategie boekt en mij hun recente ‘Bewonersbrief’ (zie verderop in dit bericht) toestuurt als input voor de training. Als cursisten begrijpen zij al snel, dat het bij de beoordeling en verbetering van hun brief geen zin heeft om slechts een beetje te ‘poetsen aan de buitenkant‘.

Ze ontdekken tijdens de training, dat je de ontvanger ‘blij‘ maakt door direct een helder antwoord te geven op zijn belangrijkste ‘lezersvragen‘:

waar gaat dit over
waarom krijg ik deze brief

Stel je nu eens voor, dat jij in het team van LTR zit. Welke feedback geef jij op de ‘Bewonersbrief’? Wat is de kernboodschap van de ‘Bewonersbrief’? Wat moet de lezer doen?

Bewonersbrief

Geachte heer/mevrouw,

Palma Fictie BV, produceert in opdracht van LTR het vierde seizoen van de televisieserie ‘Familie Streep’. Middels deze weg wil ik u informeren over filmopnamen welke wij zullen gaan maken in uw buurt op verschillende plekken buiten zoals de Hertengracht, Bakkersgracht, Tweede Bakkersdwarsstraat te Amsterdam op onderstaande dag en tijd.

Woensdag 14 februari 07.30 – 21.30 uur

In overleg met diverse bewoners is er besloten om ons parkeerplan te herzien, deze is dan ook aangepast voor bovenstaande dag. Onze holding is in de Oude Bakkersstraat. De opnames zullen op straat plaatsvinden. Ons wagenpark staat bij het Vensterplein. Ter bevordering van deze opname zal er door de gemeente Amsterdam tijdelijke parkeerverboden geplaatst worden aan de en Vensterplein.

Met betrekking tot de opnamen: Mochten er bijzonderheden zijn wat invloed kan hebben op de opnames of van belang kan zijn voor de producent dan horen wij dat graag. Mocht u nog verdere vragen of opmerkingen hebben bel of mailt u mij dan gerust.
Ik reageer het snelst per e-mail.

Ik hoop dat ik u met deze brief voldoende heb geïnformeerd.

Met vriendelijke groet,

Locatiemanager Palma Fictie

Mijn feedback en een nieuwe versie

Elke cursist tekststrategie begrijpt, dat ‘poetsen aan de buitenkant’ niet helpt om deze belabberd geformuleerde ‘Bewonersbrief’ te verbeteren. Daar is meer voor nodig. Dat vraagt om een grondige aanpak. Dat vraagt om de Drie Denkstappen van tekststrategie.

We verspillen liever geen tijd aan oppoetsen van de formulering. Toch een paar opmerkingen:

Middels deze weg wil ik u informeren over…
In deze brief ontvangt u informatie over…
…filmopnamen welke wij zullen gaan maken in uw buurt…
…filmopnamen in uw buurt…
tweede alinea: er, ons, deze, onze, zullen, ons, zal….
(herschrijven? waar moeten we beginnen?)
Mochten er bijzonderheden zijn wat invloed kan hebben op de opnames of…
(waar heb jij leren schrijven?)

Schuiven en schrappen is zinloos.

Nieuwe versie via tekststrategie

Een nieuwe versie van de ‘Bewonersbrief’ komt in beeld als we de Drie Denkstappen van tekststrategie volgen. In welke volgorde je STAP 1 en 2 invult, dat bepaal je helemaal zelf.

In STAP 1 leggen we als zender onze doelen vast. We schetsen in STAP 2 een beeld van de ‘ideale lezer’ en kiezen de kernboodschap en een ‘creatieve kapstok’ voor die boodschap. Maak je geen heldere keuzes, dan krijg je geen effectieve tekst. De lezer blijft dan in verwarring achter.

STAP 1A, wat moet de lezer weten?

Palma heeft filmopnamen gepland in mijn buurt.
De filmopnamen zijn op woensdag 14 februari tussen 07.30 uur en 21.30 uur.
Die dag geldt een pakeerverbod op het Vensterplein.

STAP 2B, wat moet de lezer in ieder geval onthouden?

Op woensdag 14/2 kan ik in verband met filmopnamen van LTR niet parkeren op het Vensterplein.

STAP 1B, welk gevoel moet de brief oproepen bij de lezer?

acceptatie

STAP 2C, op welke manier breng ik de boodschap?

Om het houdingsdoel ‘acceptatie’ te bereiken, kies ik voor humor via een herkenbaar plaatje, passend bij een element van de kernboodschap en passend bij de afzender.

STAP 2A, wie hebben we voor ogen als ‘ideale lezer’?

hij weet niet dat er filmopnamen plaatsvinden op 14/2
hij wil geen last hebben van filmopnamen
de details van de filmopnamen vindt hij niet interessant
hij vindt het belangrijk zijn auto te kunnen parkeren in zijn woonomgeving
hij kan een Nederlandstalige brief lezen
hij kan een e-mail versturen

STAP 1C, wat moet de lezer doen/laten, als reactie op de brief?

primair gedragsdoel: op 14/2 de eigen auto niet parkeren op het Vensterplein
secundair gedragsdoel: eventuele reactie/vraag mailen

STAP 2D, welk middel & kanaal zet ik in?

Palma Fictie kiest ervoor huis-aan-huis een gedrukte brief in de brievenbus te doen.

STAP 3A, welke vragen heeft de ‘ideale lezer’ in zijn hoofd?

Waar gaat dit over?
Waarom krijg ik deze brief?
Bij wie kan ik terecht met een reactie?

STAP 3B &3C, het eindproduct, de ‘bewonersbrief’

Worstel niet langer met teksten. Stop de eindeloze discussies over woorden en zinnen. Kies voor tekststrategie.

Doe mij maar een voorstel

Hevig verlangen naar jou

30 september 2019 door consonante

Een prachtige liefdesbrief, wanneer schrijven we die nog? Heb jij er ooit een ontvangen? Werd je daar blij van? Had je het gevoel, dat die brief echt voor jou alleen bedoeld was? Bereikte de schrijver zijn of haar doel?

Tekststrategie voor liefdesbrieven

Tekststrategie voor jouw passie

Wat heeft een liefdesbrief nou te maken met tekststrategie? Meer dan je denkt. Bij een liefdesbrief is het voor jou als schrijver zonneklaar welk gevoel je op wilt roepen bij je lezer: een hevig verlangen naar jou. Vanuit die bewuste keuze kies je de boodschap en kom je tot een creatieve invalshoek, waarmee je de juiste snaar raakt.

Je weet als schrijver tot in detail wie jouw lezer is. Je houdt in je tekst tot in detail rekening met wat jouw lezer weet, vindt, kan en wil. Kortom, zonder dat je het weet, pas je tekststrategie toe.

Wie zich verdiept in tekststrategie, herkent onmiddellijk in STAP 1B (houdingsdoel), STAP 2A (ideale lezer), STAP 2B (kernboodschap) en 2C (creatieve kapstok) de gestructureerde tekstvoorbereiding van de methode Drie Denkstappen naar Sterke Teksten.

Je lezer verlangt naar jouw aanbod

Ook jouw professionele teksten scoren beter bij je lezer of toehoorder als je bewust vooraf keuzes maakt. Hoe je structureel de ‘productspecificaties’ voor je tekst vastlegt, leer je tijdens een Training Tekststrategie. Zet de eerste stap om jouw lezer het gevoel te geven, dat je hem begrijpt en waardeert. Zorg dat hij hevig verlangt naar jouw aanbod…

Doe mij een voorstel

Vacatureteksten op de schop

19 september 2019 door consonante

Het voorbeeld hieronder komt uit een vacaturetekst van het Ministerie van Defensie. Hoe omslachtig en vaag wil je het hebben? Erger kan haast niet. Dit soort teksten verschijnen overigens echt niet alleen bij deze werkgever…

Als je met deze gruwelijke tekst een docent vindt, dan moet je niet verbaasd opkijken als je studenten onleesbare werkstukken produceren. Wie keurt zo’n tekst goed?

Wat ga je doen?

Als Universitair docent Civiel Militaire Interactie ontwikkel en verzorg je toegewezen samenhangende wetenschappelijke onderwijsonderdelen, voor uiteenlopende doelgroepen, uitgaande van het facultaire onderwijsprogramma, teneinde de leerdoelen behorende bij de eindtermen van de onderwijsonderdelen ten aanzien van kennis, inzichten, vaardigheden, competenties en attitudes bij studenten te realiseren.
Je initieert, ontwerpt en organiseert en verricht multidisciplinair en interdisciplinair wetenschappelijk onderzoek op een breed en specialistisch onderzoeksgebied teneinde erkende wetenschappelijke kennis en inzichten te ontwikkelen en deze toe te passen, zowel binnen een onderzoeksgebied als binnen het onderwijs.

Wie zoeken we

Kennis/Opleidingseisen

Je hebt een afgeronde academische opleiding (doctoraal of WO-master) binnen het domein Sociale Wetenschappen en een afgeronde promotie binnen datzelfde domein of in de afrondingsfase van een dergelijk promotietraject.
Je hebt relevante…

Eerste reactie

Hoeveel ballast moet je schrappen om helder te krijgen dat een docent onderwijs verzorgt? Een nietszeggende, volstrekt logische boodschap. Geen lezer zit daarop te wachten. In de tweede zin blijft het vervolgens uitermate vaag op welk gebied de docent onderzoek doet. Bij een tekst als deze is ‘poetsen aan de buitenkant‘ zinloos.

De lezer van een vacaturetekst wil een concreet antwoord op de vragen ‘wat verwacht deze werkgever van mij‘ en ‘waarom zou ik deze baan willen hebben‘. Daarvoor moet je de juiste snaar zien te raken.

Hier is tekststrategie de oplossing. Leg de tekst aan de kant en maak eerst heldere keuzes voor de ‘ideale lezer’, de kernboodschap en de doelen van de vacaturetekst. Welke feiten zijn relevant? Welke emotie is gewenst? Meer uitleg hierover krijg je tijdens een Training Tekststrategie en vind je in de gratis tool, TVF2019.

Nieuwe versie

Pas je tekststrategie toe op deze tekst, dan maak je (met je collega of opdrachtgever) keuzes vóór je begint met schrijven. Een keuze voor de kernboodschap is hier:

‘Een docent bij Defensie draagt bij aan de waardevolle taken van militairen in de samenleving en voert sociaal onderzoek uit.’

Deze kernboodschap (20 woorden) geeft antwoord op de belangrijkste ‘lezersvragen’. De keuzes zijn bepalend voor het eindresultaat, de tekst. Heb je kritiek op de tekst? Ga dan in discussie over de keuzes, niet over de woorden, zinnen of illustraties van de tekst. Lees meer over de principes van tekststrategie…

Welke tekst wil jij aanpakken?

Kritiek leveren op teksten van anderen, dat is eenvoudig. Dat kunnen we allemaal. Een ‘slechte’ tekst verbeteren, dat is niet zo eenvoudig. Het is altijd mogelijk met tekststrategie.

Werkt jouw team met teksten die hoognodig toe zijn aan een kritische beoordeling en een structurele verbetering? Een vacaturetekst, offertetekst of misschien een specifieke pagina op de website?

Wacht niet langer

Poetsen aan de buitenkant is zinloos

19 september 2019 door consonante

“Wil jij nog even naar mijn tekst kijken?”

De vraag hierboven hoor je regelmatig binnen een team. Zo zijn we gewend met teksten om te gaan. Iemand schrijft iets. Daarna geven teamleden of leidinggevenden feedback. Soms gaat het ‘nog even langs communicatie’. Dat is allemaal te laat.

Al die goedwillende collega’s kunnen niets anders doen dan ‘poetsen aan de buitenkant van de tekst’. Dat leidt tot eindeloze, frustrerende discussies over woorden en zinnen en steeds nieuwe versies. Niet doen. De tekst wordt er zelden sterker van. Zonde van jouw kostbare tijd. Tekststrategie is de oplossing met de focus op de ‘binnenkant’ van de tekst. Consonante begeleidt jou en je team daarbij als ‘schrijfcoach voor sterke teksten‘.

Focus op onderliggende keuzes

Besteedt jouw organisatie geld en tijd aan trainingen met namen als ‘beknopt formuleren’, ‘schrijven op B1 (of B2) niveau’, ‘begrijpelijk schrijven’, ‘klare taal’? Dat zijn allemaal trainingen in ‘poetsen aan de buitenkant’. De ramen wassen van een gammel gebouw is nutteloos.

Poetsen aan de buitenkant

Een perfect gespelde tekst biedt geen enkele garantie op effectiviteit. Tekststrategie is de oplossing met de focus op de onderliggende keuzes, voorafgaand aan de productie van een tekst..

Tijdens een Training Tekststrategie leer je helder te zien waaróm een tekst niet effectief is. Je beoordeelt de ‘binnenkant’ van een tekst. Je leert vervolgens hoe je de problemen oplost en voortaan voorkomt. Lees meer over de principes van tekststrategie.

Laat leidinggevenden meedoen

Kies je voor een Training Tekststrategie, zorg dan dat ‘van hoog tot laag’ meedoet met de training. Juist leidinggevenden die uiteindelijk akkoord moeten gaan met teksten, hebben baat bij tekststrategie. Niemand heeft deze nieuwe benadering van tekst meegekregen in zijn opleiding of tijdens een schrijf- en communicatietraining. Meer over tekststrategie in het onderwijs…

Hoe gaat dat bij jouw team? Hoeveel correctierondes zijn er soms nodig voordat een tekst de deur uit gaat? De goedbedoelde feedback leidt in de meeste gevallen slechts tot ‘poetsen aan de buitenkant’:

lange zinnen inkorten
een zinnetje toevoegen of schrappen
spelfouten corrigeren
formulering aanpassen
structuur aanpassen
feitelijke onjuistheden herstellen
ontbrekende feiten toevoegen
wollige taal vervangen door heldere woorden
witregel of tussenkopje toevoegen
…

De hele tekst moet van tafel

Wie durft het aan om te zeggen, dat de hele tekst van tafel moet? In veel gevallen is dat de enige oplossing om tot een sterke tekst te komen. De tekst had nooit zo geschreven moeten worden. Start daarom altijd met tekststrategie: keuzes maken en vastleggen en dán pas schrijven…

In deze video zie je een voorbeeld hoe een onleesbare tekst via tekststrategie omgezet wordt in een totaal ander eindproduct:

Nu ben jij aan zet. Ga de confrontatie aan met je eigen teksten. Vraag gratis het TVF2019 aan of kies voor een Training Tekststrategie.

Pakketten & tarieven

Onderwijs en tekststrategie

6 september 2019 door consonante

Sterke teksten voor elke leerling en student

Wie regelmatig teksten leest of beoordeelt, weet maar al te goed, dat er veel mis is met onze teksten:

te lang
ingewikkeld
saai
onduidelijk
onvolledig
onbegrijpelijk
vol met vakjargon, spel- en formuleringsfouten.

Deze commentaren op teksten van anderen zijn alom aanwezig. De oplossing zoeken we doorgaans in redigeren, reviseren, corrigeren… Dit ‘poetsen aan de buitenkant’ is zinloos.

In het basisonderwijs gaat het al fundamenteel fout. Het is sinds mensenheugenis vanzelfsprekend voor een leerkracht/docent om pas feedback te geven op een tekst als de leerling/student klaar is met schrijven.

Deze benadering van tekst is niet logisch: discussiëren over ‘producteigenschappen’ als het product al op tafel ligt. Dit is een garantie voor frustratie en onnodig verlies van tijd voor alle betrokkenen. Bovendien, deze benadering levert zelden een betere tekst op. Toch is deze aanpak normaal in het basisonderwijs, voortgezet onderwijs, mbo, hbo en op de universiteiten.

Leerlingen, studenten en professionals worstelen dagelijks met tekst. Het is een bekend en geaccepteerd verschijnsel, maar het is nergens voor nodig.

Twee oorzaken van het geworstel

In het onderwijs leidt het geworstel met tekst nog altijd niet tot structurele wijzigingen in het curriculum. De eerste oorzaak hiervan zit in een wijdverbreid misverstand:

“Schrijven kunnen we allemaal, als we een behoorlijke woordenschat hebben en voldoende kennis van spelling, formulering, structuur en grammatica.”

Door dit misverstand onder leerkrachten/docenten en opleiders worstelen en discussiëren we gewoon verder. We blijven daardoor gefocust op d’s en t’s, beknopt formuleren, B1-niveau en ‘jip-en-janneke-taal’ in de veronderstelling dat daarin de oplossing voor het probleem zit. Een tekst redigeren ná productie is echter te laat. Een spelfout verbeteren of een passieve constructie vervangen door een actieve is niet meer dan ‘poetsen aan de buitenkant‘. Dáár is de oplossing niet te vinden. Een perfecte gespelde tekst biedt geen enkele garantie voor effectiviteit.

De tweede oorzaak van het voortdurende geworstel met tekst is de onbekendheid van tekststrategie. Tekststrategie is gestructureerde tekstvoorbereiding. Deze fundamenteel andere benadering van tekst biedt een logische oplossing voor het geworstel door te focussen op de ‘binnenkant’ van een tekst. Zorgvuldige toepassing van tekststrategie leidt tot sterke teksten en levert daarmee winst op in tijd, geld en plezier, zowel bij de schrijver als bij de lezer. Bekijk een voorbeeld.

Tekststrategie voor elke student

Tekststrategie in elk onderwijsprogramma

Sinds de introductie van toetsenbord en beeldscherm in de jaren ’80 van de vorige eeuw zijn we massaal verleerd na te denken en keuzes te maken vóór we starten met schrijven. Tekststrategie zet dit recht met een eenvoudige (digitale) tool voor tekstvoorbereiding. Deze tool, het TVF (tekstvoorbereidingsformulier) dwingt je over de juiste zaken na te denken en de ‘productspecificaties’ van het eindproduct (de tekst) vast te leggen vooráfgaand aan ‘de productie van de tekst’.

Bekijk de folder

Als leerlingen en studenten tijdens hun opleiding kennismaken met tekststrategie, nemen zij deze logische benadering van tekst mee de praktijk in. Zij schudden daarmee het werkveld wakker. Is jouw school klaar voor de introductie van tekststrategie?

Neem contact op met Marian Stoppelenburg om te bespreken hoe jouw school aan de slag kan met tekststrategie. Het is eenvoudiger dan je denkt.

Tekststrategie voor mijn school

Cartoon als creatieve kapstok

4 september 2019 door consonante

Een gewaagde invulling van de creatieve kapstok / concept (STAP 2C van de methode voor tekststrategie) is de cartoon, waarvoor een bedrijf koos om de kernboodschap (STAP 2B) van een offerte kracht bij te zetten. In de video de tekstvoorbereiding. De cartoon zie je onderaan deze pagina.

Hoe sterk zijn de offerteteksten van jouw bedrijf? Lees deze blogs en bekijk de voorbeelden:

Durf jij het aan om met jouw team jullie eigen (standaard) offerteteksten te analyseren met tekststrategie?

Met jouw team aan de slag

Resultaat Training Tekststrategie

11 augustus 2019 door consonante

Aan het begin van een Training Tekststrategie beantwoorden cursisten de vraag “Waar word jij als lezer NIET blij van?”

Het antwoord bevat bij elke training, in elke branche, overal in Nederland dezelfde antwoorden.

Onze kritiek op teksten van anderen

Dit is de ‘kritiek op teksten van anderen’ van een groep cursisten in het voorjaar van 2019:

Bij elke groep (opdrachtgevers) levert deze vraag hetzelfde beeld op. We vinden teksten van anderen

te lang
onduidelijk
onoverzichtelijk
wollig, moeilijk, langdradig

Wie zijn toch die ‘anderen’? Geen enkele professional wil dit soort commentaar krijgen op zijn teksten.

Om jouw lezers WEL blij te maken met jouw teksten, biedt de methode ‘Drie Denkstappen naar Sterke Teksten’ voor tekststrategie de oplossing. Die oplossing is voor veel cursisten een eyeopener.

De basistheorie van communicatie kénnen de meeste cursisten wel. Jij wéét zelf ook wel, dat je als schrijver moet nadenken over doelen en doelgroep. De vraag ‘hoe DOE je dat’ blijft onbeantwoord.

We hebben in onze schoolloopbaan nooit geleerd HOE je die theorie concreet maakt (‘Tekststrategie in het onderwijs‘). Juist dát leer je bij een Training Tekststrategie. De aanpak met gestructureerde tekstvoorbereiding maakt tekststrategie uniek.

Resultaat van de training

Een concreet eindresultaat van de toepassing van tekststrategie op een tekst zie je in de blog ‘Verspilling van tijd, geld en imago‘. De mening van cursisten vind je op deze pagina.

Aan het einde van de training is dit het antwoord op de vraag “Wat is jouw mening over tekststrategie?”:

Welke training kies jij?

Waarom zo moeilijk?

31 juli 2019 door consonante

Deze alinea (141 woorden) staat in de standaardbrief voor patiënten die een afspraak hebben bij een medisch specialist. Wat vind jij van deze tekst?

Waarom zo moeilijk

Voorafgaand aan de afspraak willen wij u vragen een vragenlijst in te vullen (voor patiënten van 18 jaar en ouder). De vragenlijst is digitaal en wordt u twee weken voor de afspraak via e-mail toegestuurd. Zou u hiervoor uw emailadres willen doorgeven door een mail te sturen naar administratie@ziekenhuis.nl onder vermelding van uw naam en geboortedatum? Mocht u niet beschikken over een emailadres, zou u dit dan door willen geven aan de polikliniek orthopedie via het telefoonnummer 000-0000000. Bij het afronden van de vragenlijst wordt deze automatisch toegezonden naar de specialist. Indien u de vragenlijst niet ontvangen heeft kan het zijn dat deze in de map ongewenste email is terechtgekomen. Wanneer dit het geval is kunt u de email vanuit deze map openen. De gegevens in de vragenlijst zijn geheel vertrouwelijk en worden nergens anders opgeslagen dan in uw medisch dossier.

‘Poetsen aan de buitenkant‘ is zinloos. Deze tekst staat vol met ongelukkige formuleringen, fouten en ballast. Ga niet in discussie over woorden en zinnen! Gebruik tekststrategie, maak scherpe keuzes met behulp van het TVF (tekstvoorbereidingsformulier) vóór je begint met (her)schrijven. Wat is de kernboodschap? Wat weet de lezer al? Wat wil de lezer weten? Wat is relevant in deze situatie? Wat moet hij/zij doen?

Mijn nieuwe versie van deze tekst heeft slechts 35 woorden, nog geen kwart van de oorspronkelijke tekst:

Twee weken voor uw afspraak ontvangt u via e-mail een vragenlijst. Uw antwoorden komen in uw medisch dossier en zijn uitsluitend bedoeld voor de specialist. Uw e-mailadres, naam en geboortedatum ontvangen wij graag via administratie@ziekenhuis.nl.

De brief bevat uiteraard nog meer informatie. Je sluit de brief af met de vermelding van een telefoonnummer voor vragen. Dit vervangt een fors deel van de informatie in de voorbeeldtekst.

Wil jij de standaardteksten van jouw organisatie ook eens kritisch onder de loep nemen. Boek een Training Tekststrategie voor een team.

Pakketten & Tarieven

De kracht van beeld

9 juli 2019 door consonante

De toepassingsmogelijkheden van tekststrategie zijn eindeloos. Heb je met rapporten, beleidsnotities of -plannen te maken? Voor het (her)schrijven, beoordelen en uitbesteden van een dergelijke tekst is tekststrategie bijzonder nuttig. Tijdens een Individueel Traject Tekststrategie werken we ‘on the job’ aan de productie van de tekst(soort) die voor jou op dit moment belangrijk is.

Wil je met een team werken aan de versterking van teksten? Kies dan de Training Tekststrategie voor teams.

Een rapport van het SCP

Ik ben me rot geschrokken. Een abonnee van de schrijftips wees mij op het rapport ‘Media: tijd in beeld’ van het SCP, Sociaal Cultureel Planbureau. Sinds ik in 2009 ontslag nam als docent, lees ik nauwelijks rapporten, maar de titel van dit rapport maakte mij nieuwsgierig. Het rapport is gratis te downloaden. Gelukkig biedt het SCP geen gedrukte exemplaren meer aan, want dat zou nóg meer verspilling tot gevolg hebben. Kijk en huiver met mij mee…

Wil jij net als ik een einde te maken aan de mallemolen van rapporten en beleidsstukken waar niemand op zit te wachten? Lees dan deze schrijftip en ga aan de slag met tekststrategie.

De samenvatting van het rapport ‘Media: Tijd in beeld’ (2000 woorden)

Waar schrok ik nou zo van?

een samenvatting (zie foto) van ruim 4 pagina’s met 2.000 woorden (!), allemaal aan elkaar vast gebreid zonder tussenkopjes, zonder opsommingen
de samenvatting geeft te veel details en cijfers
de samenvatting is onleesbaar en wordt ook nog eens achterin herhaald in het Engels
het rapport beschrijft anderhalf jaar later een gemiddelde dag in september 2013 + de ‘razendsnelle'(!) ontwikkelingen in de mediatechnologie…
een rapport van 148 pagina’s, waarvan 6 pagina’s met een lijst van ruim 130 andere rapporten (!) die ooit geschreven en – in de afgelopen anderhalf jaar – ongetwijfeld uitvoerig bestudeerd zijn
een rapport met als titel ‘Media: tijd in beeld’ met slechts 8 grafieken, verdeeld over 120 pagina’s met tekst, tekst, tekst en nog meer tekst
naast de 8 grafieken zie ik alleen op de voorpagina een plaatje:

De kracht van beeldmateriaal

De aantrekkings- en zeggingskracht van beeld is groot. Tekststrategie is mijn vak, maar de waarde van beeldmateriaal is enorm. Een goede keuze van illustraties bij je tekst versterkt je boodschap. Dit geldt voor alle soorten tekst. Bij een onderzoeksrapport met de titel ‘Media: Tijd in beeld’ verwacht ik vooral beeld met een beknopte toelichting in tekst. Zelfs bij sollicitatiebrieven bepleit ik het gebruik van illustraties om je profilering kracht bij te zetten. Lees hierover deze blog…

Een paar tekstvoorbeelden uit het rapport

Ik geef het eerlijk toe, ik heb lang niet alles gelezen. De samenvatting zou voldoende informatie moeten opleveren, maar helaas. Ik lees daarin bijvoorbeeld deze alinea:

De uitkomsten kunnen geplaatst worden tegen de achtergrond
van veronderstellingen over razendsnelle veranderingen in het medialandschap waarin
nieuwe technologische mogelijkheden snel en breed worden omarmd en mediagebruikers
zelf beslissen waar, wanneer en wat ze aan media-inhoud consumeren, gecombineerd met
het beeld van jongeren als een digitale generatie die steeds vooroploopt en de rest van de
bevolking die dit voorbeeld snel volgt en al multi taskend door het leven gaat. In hoeverre
zijn zulke veronderstellingen correct?

Is dit de onderzoeksvraag? Ik scroll door al die pagina’s op zoek naar waardevolle informatie. Gelukkig, de experts komen voorbij:

Sommige experts stellen dat kijkers in de toekomst (zonder overigens
een tijdstip te noemen waarop die toekomst gerealiseerd zal zijn) alleen nog lineaire
televisie zullen kijken voor belangrijke sportwedstrijden en andere rechtstreekse programma’s
waarover ze willen meepraten, zoals het Songfestival.
Of de nieuwe mogelijkheden daadwerkelijk gebruikt gaan worden, is mede afhankelijk van
de opbrengsten voor de gebruikers en het vermogen om ermee vertrouwd te raken. Die
opbrengsten dienen hier breed opgevat te worden en kunnen betrekking hebben op uiteenlopende
gebruiksdoelen zoals vermaak, informatie vergaren of sociale contacten
onderhouden.

Onvoorstelbaar. Deze wijsheid van experts over het Songfestival maakt mij ook al niet vrolijk over de waarde van dit onderzoeksrapport. Dan maar door naar de conclusies. Helaas heeft het rapport geen hoofdstuk met conclusies. Hoofdstuk 7 – over de toekomst – beantwoordt wellicht mijn vragen. In de allerlaatste alinea van het rapport lees ik:

De grens tussen surfen voor privédoeleinden en voor werkdoeleinden
is daarmee diffuus geworden. Bovendien wordt multitasking (algemene activiteiten combineren
met media-activiteiten) in verschillende contexten extra gestimuleerd door mobiele
media. De verdere verspreiding en toepassing van mobiele media zal deze ontwikkeling
ook in de toekomst voortzetten. Daardoor raakt mediagebruik steeds meer verweven met
diverse algemene dagelijkse activiteiten.

Wauw…

Conclusie

Ik begin deze keer niet eens aan opmerkingen over de structuur (STAP 3A van de methode Drie Denkstappen) en de formulering (STAP 3B). Dat is zonde van jouw en mijn tijd. De inhoud van deze 60.000 woorden is zo ontoegankelijk, dat ik schrijvers en lezers die dit soort teksten herkennen graag een concreet voorstel doe.

Een tekst als deze vraagt om een grondige aanpak op alle fronten. Wat is bijvoorbeeld de kernboodschap (STAP 2B)? Ik vind die niet in het rapport. De vraag welk houdingsdoel (STAP 1B) de schrijver voor ogen had, durf ik niet te beantwoorden. De vraag welk gevoel deze tekst bij mij oproept, kan ik wél beantwoorden: verbijstering.

Herschrijven en inkorten tot 2.000 woorden in totaal, zou ik zeggen. Maar wat zonde van al die tijd die al is besteed. Draai niet langer mee in deze mallemolen.

Tekststrategie als oplossing

Wil jij in jouw organisatie een halt toeroepen aan de productie van dit soort teksten? Het SCP is met dit voorbeeld overigens zeker geen uitzondering. Dit soort onleesbare, kostbare, tijdrovende producties kom ik overal tegen. Tekststrategie is de oplossing. Eerst nadenken, dan pas schrijven. Dat voorkomt een hoop frustratie bij lezers, kosten bij werkgevers en verbijstering bij mij.

Training Tekststrategie

Pitch van twee minuten

26 juni 2019 door consonante

ConnectingFriends, ontmoetingen & projecten

Stel je voor, dat jij alleen – of samen met je partner – precies zoveel mensen ontmoet als jij wilt en dat dat ontmoetingen zijn met 1, 2 of 3 mensen aan tafel, bij jou thuis of in het huis van die anderen.

Stel je voor, dat je voor je werk twee dagen naar Rotterdam gaat en niet hoeft te overnachten en niet in je eentje hoeft te ontbijten in een keurig, maar vooral saai en duur hotel en dat je in plaats daarvan een fles wijn koopt en een gezellige avond beleeft, thuis bij mensen die je nog niet eerder ontmoette en dat je daar ook eet, overnacht en ontbijt en dat je voor hun gastvrijheid niets hoeft te betalen.

Stel je voor, dat je door Italië reist en een gastvrij onthaal krijgt, als logé, bij een Nederlands gezin.

Denk je eens in, dat jij samen met die mensen projecten ondersteunt, waarmee jullie kansen creëren voor anderen en dat al die mensen minimaal €2,50 per maand in een spaarpot stoppen en dat jullie samen bepalen naar welke projecten dat geld gaat.

Zou jij op deze manier de wereld een beetje mooier zou willen maken, voor jezelf én voor anderen?

nieuwe mensen ontmoeten,
elkaar geld besparen én
samen projecten ondersteunen?

Te mooi om waar te zijn? Nee hoor, het kán. Vandaag nog. Via het lidmaatschap van ConnectingFriends, platform voor ontmoetingen tussen onbekenden.

Hoe produceer je zo’n pitch?

Je ziet in deze tip hoe tekststrategie is ingezet voor de pitch over ConnectingFriends.NET. ConnectingFriends bestaat sinds 2015 en is bedoeld voor iedereen, wereldwijd, die zijn voordeur en zijn hart opent voor onbekenden en graag bijdraagt aan meer vrede, vertrouwen en vriendschap. Een betere wereld begint met een ontmoeting, dat is het idee.

Wie lid wordt van ConnectingFriends trakteert niet alleen zichzelf op mooie ontmoetingen en financiële besparingen, maar steunt ook de projecten die door leden zijn gestart. Op dit moment ondersteunen de leden van ConnectingFriends drie projecten:

SGV, Sociale Groepsvakantie
een crèche op Santo Antão, Kaapverdië
de introductie van de Cirkel van Integratie voor legale, particuliere opvang van vluchtelingen (naar het Canadese systeem ‘Group op Five’)

Uiteraard is het tekstvoorbereidingsformulier (TVF) van de methode ‘Drie Denkstappen naar Sterke Teksten‘ ingevuld. Vervolgens zie je hoe de keuzes uitmonden in een pitch van twee minuten.

STAP 1A, kennisdoel

Lezer weet dat

ConnectingFriends (CF) een netwerk is voor ontmoetingen
de ontmoeting centraal staat
dat de ontmoetingen kleinschalig zijn bij elkaar thuis
CF bedoeld is voor alleenstaanden, gezinnen en voor stellen, wereldwijd
leden staan open voor nieuwe of meer sociale contacten
CF een website heeft met dashboard, profielen en locaties
leden elkaar niet betalen voor maaltijden en overnachtingen
elk lid minimaal €2,50 per maand bijdraagt in een spaarpot
het geld gaat naar projecten die kansen voor anderen creëren
het lidmaatschap zelf is gratis

STAP 1B, houdingsdoel

Lezer is verbaasd, verwonderd over de voordelen en voelt het verlangen om daar bij te horen.

STAP 1C, gedragsdoel

Lezer gaat naar de website om zich in te schrijven als lid van ConnectingFriends.

Inschrijven lidmaatschap ConnectingFriends.NET

STAP 2A, ideale lezer

De ideale (beoogde) lezer

staat open voor nieuwe of meer sociale contacten
heeft interesse in ervaringen en idealen van anderen
ontvangt met plezier en vertrouwen onbekenden in huis
vindt dat onderlinge betalingen niet passen bij gastvrijheid
heeft ruimte in zijn hart en in zijn huis voor onbekenden
levert graag een bijdrage aan kansen voor derden
vindt €2,50 per maand doneren aan projecten geen probleem
voelt zich betrokken bij sociale projecten
reist regelmatig recreatief of zakelijk
vindt het soms saai om alleen in een hotel te verblijven

STAP 2B, kernboodschap

Via het lidmaatschap van CF krijg je ontmoetingen en besparingen én draag je bij – via een donatie van minimaal €2,50 per maand – aan projecten die kansen voor derden creëren.

STAP 2C, concept

Confrontatie met het verlangen naar (meer) waardevolle sociale contacten en een bijdrage aan een duurzame samenleving, via directe, persoonlijke vragen.

STAP 2D, middel & kanaal

mondelinge live prestentatie, zonder apparatuur
video in meerdere talen

STAP 3A, structuur via lezersvragen

Lezersvragen voor de pitch:

Waar gaat dit over?
Waarom zou dit voor mij interessant zijn?
Wat levert dit voor mij op?
Hoe kan ik mij hier bij aansluiten?

STAP 3B & 3C, de tekst

De pitch van twee minuten (232 woorden) bovenaan deze pagina.