We maken het elkaar veel te moeilijk. Waarom toch die lange, onleesbare teksten? Teksten om te huilen. Deze bijvoorbeeld uit een rapport:
“In hoofdstuk 3 gaan wij in op het model XYZ, welke wij in hoofdstuk 4 zullen gebruiken om op basis van de ontwikkelingen sinds de besluitvorming van het vorige afdelingsplan onze bevindingen te rangschikken zodat in we in hoofdstuk 5 onze opinie kunnen geven over de status quo van onze organisatie.”
Een paar opmerkingen bij deze zin
- te lange zin: 51 woorden; maak er twee of drie kortere zinnen van
- wat staat hier nou eigenlijk
- in een rapport is het gebruik van de eerste persoon (wij/onze) niet gewenst; de lezer weet wel wie de schrijver is; formuleer consequent in de derde persoon; dat maakt de tekst objectiever en sterker
- voorkom het gebruik van een passieve constructies
- ‘welke’ is onjuist als betrekkelijk voornaamwoord; moet ‘dat’ zijn
- ‘zullen’ is hier onjuist en bijna altijd overbodig; het model is immers al gebruikt
- tangconstructie: de tekst tussen ‘om’ en ‘onze bevindingen’ weglaten of verplaatsen
- ‘kunnen geven’ onjuist geformuleerd, je kúnt het niet alleen, je dóet het toch?
- ‘besluitvorming van een plan’ is een erg onduidelijke passage
- kortom, deze tekst is een ‘afbeelding’ van de chaos in het hoofd van de schrijver…
Een heldere tekst schrijf je door antwoord te geven op de vragen in het hoofd van je lezer. Hoe je dat voor elkaar krijgt, leer je via de methode voor tekststrategie. Een tekst produceren is goed te vergelijken met een taart bakken: weeg eerst zorgvuldig alle ingrediënten af en bak dan pas de tekst… Het afwegen van de ingrediënten doe je met behulp van de gratis digitale tool TVF.
Marian Stoppelenburg ontwikkelde de methode voor tekststrategie om een oplossing te creëren voor het geworstel met teksten. We vinden allemaal de teksten van anderen te lang en onduidelijk. Daar is iets aan de doen.
Alternatief voor deze zin
De zin hierboven over model XYZ is op veel manieren anders te formuleren. Dit is mijn voorstel:
“Hoofdstuk 3 geeft een toelichting op model XYZ, dat gebruikt is voor het onderzoek. Een overzicht van de onderzoeksresultaten (ipv bevindingen) staat in hoofdstuk 4. Deze resultaten vormen de basis voor de conclusies (ipv onze opinie) in hoofdstuk 5 over de huidige situatie in de organisatie.”
Heb jij een beter alternatief? Alle feedback is welkom. Gebruik daarvoor het contactformulier.
Wil je leren hoe tekststrategie ook voor jou deuren opent, die tot nu toe gesloten bleven? Meld je aan voor een ‘Introductie tekststrategie’ (online workshop via Zoom van 1,5 uur, maximaal 16 deelnemers).