In deze tip krijg je vier voorbeelden van omslachtig, ambtelijk taalgebruik. Ik laat je zien hoe je die moeilijk leesbare teksten ombouwt tot korte, duidelijke zinnen. Weg met die omslachtige zinnen.
Tekststrategie toen en nu
Dit prachtige boekje kwam tevoorschijn bij een grote opruimactie. Het jaartal (rond 1930) is niet precies vast te stellen, maar duidelijk is, dat ‘worstelen met tekst’ niets nieuws is. Ik lees op pagina 23: “Slechts weinig mensen zijn begiftigd met een natuurlijk talent om in weinig woorden veel tot uitdrukking te brengen.”
Kom morgen…
“Wie kortheid overdrijft, wordt onduidelijk”, staat er. “Daar is het bekende voorbeeld van het telegram: KOM MORGEN, waaruit men niet kan afleiden of de bedoeling is: Kom morgen bij mij – dan wel – Ik kom morgen bij jou…” Tja, kan lastig zijn.
Tot zover een oud, maar prachtig voorbeeld van te bondig formuleren. Omslachtige formuleringen vormen wat mij betreft toch een groter probleem. Te lange teksten zijn niet alleen moeilijk te begrijpen, maar ze richten ook schade aan:
- tijdverlies
- papierverspilling
- ergernis en onbegrip bij de lezer
- imagoschade
- omzetverlies
Vier omslachtige zinnen
De vier voorbeelden hieronder komen (niet herleidbaar) uit teksten van verschillende opdrachtgevers. Herken je dit soort zinnen?
- De nieuwe kasten voor de energieverdeler worden reeds klaargezet in de ruimte bij het papiermagazijn.
- In het door ons opgestelde onderzoeksrapport dat u nu in handen heeft, zal worden aangetoond, dat …
- Binnen twee domeinen zijn verschillende ontwikkelingen te benoemen die effect hebben op de organisatiewijze van de ouderenzorg en vaak ook op de schaal waarop de ouderenzorg is georganiseerd.
- Hierbij hebben wij het genoegen u vrijblijvend onze offerte te doen toekomen voor het uitvoeren van werkzaamheden inzake de implementatie van een helpdesktool.
Tja, zo kan ik nog wel even doorgaan, maar jouw tijd is ook beperkt.
Opmerkingen en alternatieven
- ‘reeds’ is een vage en overbodige tijdsaanduiding; door de passieve formulering ‘worden klaargezet’ blijft onduidelijk wie dat doet
Alternatief: Bedrijf X zet de kasten voor … klaar in.. - ‘door ons opgestelde’ is overbodig, de bijzin ook; vermijd passieve constructies en ‘zal’
Alternatief: Dit onderzoeksrapport toont aan… - Deze zin bevat héél veel ballast.
Alternatief: De organisatie van de ouderenzorg verandert. - Deze zin is ouderwets, te onderdanig en toch sterk vanuit de zender geformuleerd.
Alternatief: U ontvangt onze offerte voor de implementatie van een helpdesktool.
“Schrijven kunnen we allemaal. Beter schrijven ook…” Jij ook. Het TVF helpt je daarbij door je te laten nadenken over je tekst vóór je begint met schrijven,
Kijk kritisch naar de formulering van elke zin, zoals in de voorbeelden hierboven. Bijna altijd zijn er woorden te schrappen. Meestal neemt de kracht van je tekst dan toe.
Heb jij voorbeelden van of vragen over omslachtige zinnen? Alle feedback is welkom. Gebruik daarvoor het contactformulier.
Aandacht voor formulering is zinloos als …
Aandacht voor formulering (‘poetsen aan de buitenkant‘) is prima, maar uitsluitend als je goed hebt nagedacht over de ‘binnenkant‘ van de tekst.
Alle trainingen van Consonante zijn te boeken in een online uitvoering via het platform Zoom.us.