houdingsdoel Archives - Tekststrategie

Bedrijfsnaam met een verhaal

1 maart 2022 door Consonante

Een bedrijfsnaam met een persoonlijk verhaal van Marian Stoppelenburg. Lees wat ‘consonante’ betekent en hoe het idee voor de naam is ontstaan.

Bedrijfsnaam ‘Consonante’

Het idee voor de bedrijfsnaam ‘Consonante’ is in 1995 ontstaan. Ik werkte als docent en kreeg onverwacht een officiële schrijfopdracht. Ik was toen nog niet serieus bezig ondernemer te worden. De opdrachtgever stelde prijs op inschrijving bij de Kamer van Koophandel. Het idee voor de bedrijfsnaam was snel geboren: Consonante. Deze naam heeft een persoonlijk verhaal.

Vanuit de maatschappelijke missie (tekststrategie beschikbaar voor iedereen) verspreidt Consonante de kennis over tekststrategie gratis via Stichting Sterke Teksten.

Consonante werkt aan een maatschappelijke missie via Stichting Sterke Teksten

Wat betekent Consonante?

De muzikale betekenis van het woord ‘consonante’, is ‘op dezelfde golflengte’, in tegenstelling tot ‘dissonante’, valse toon. Jarenlang reed ik daarom in een ‘Golf van Woorden’. Inmiddels hebben het OV en de fiets mijn voorkeur. De VW Golf diesel is daarom verkocht.

De taalkundige betekenis van het woord ‘consonante’ inspireerde mij tot de bedrijfsnaam. Consonante betekent (in het Engels en in het Spaans) letterlijk ‘medeklinker‘. Dat paste mooi bij mijn situatie. In 1995 was ik nog getrouwd met de vader van mijn kinderen. Zijn achternaam is Klinker. In 2001 ben ik gescheiden. Mijn twee kinderen dragen de naam Klinker, dus ik ben nog altijd een ‘medeklinker’.

We zijn allemaal ‘medeklinkers’

De visie van Consonante als sociale onderneming is, dat ieders boodschap aandacht verdient. De missie van Consonante is daarom tekststrategie beschikbaar te maken voor iedereen die zijn of haar boodschap krachtig en effectief wil te laten ‘meeklinken’. Sinds 01-01-2022 gebeurt dit via Stichting Sterke Teksten.

Alles wat wij doen, hangt samen met stukjes communicatie. Krachtige, effectieve communicatie stelt ons in staat onze professionele en sociale doelen te realiseren. Lees meer hierover…

Communicatieconcept

De betekenis van ‘consonante’ is bruikbaar als basis voor een communicatieconcept (STAP 2C in de methode voor tekststrategie). Een concept of ‘creatieve kapstok’ versterkt de boodschap. Een concept is misschien niet voor elke tekst noodzakelijk, maar een eenvoudige invulling van STAP 2C met beeldend taalgebruik geeft een tekst hoe dan ook meer kracht. Voor campagnes en communicatietrajecten zorgt een concept voor herkenbaarheid op langere termijn.

Aan de slag

Bloggen met tekststrategie

19 november 2021 door Consonante

Deze tip laat zien hoe je de gestructureerde aanpak via de tool TVF gebruikt om een creatieve blog te schrijven.

TVF, tool voor tekstvoorbereiding

Tekststrategie voor een blog

Een blog (afkorting van ‘weblog’) is een persoonlijke, digitale ‘logboektekst’, waarvoor geen regels gelden, behalve de regels in de wet over discriminatie, haat zaaien en andere vormen van onwenselijk gedrag. Een blog is dé plek voor expressieve informatie. Je mag als schrijver van een blog zeggen wat je wilt (STAP 2B), zelfs zonder bewijs. Het staat de lezer vrij om te reageren zoals hij of zij wil. Een blog is ‘geslaagd’, als de tekst emoties (STAP 1B) en reacties (STAP 1C) oproept. Jij bepaalt vooraf in het TVF (de tool voor tekstvoorbereiding) welke emoties en reacties je wilt oproepen en bij welk type lezer bij voorkeur, jouw ‘ideale lezer’ (STAP 2A).

Jouw keuzes bepalen het effect

Ook al zijn er geen regels, als jij wilt dat je blog een bepaald effect heeft, is het handig het TVF te gebruiken in de voorbereiding. Je hoeft niet langer naar een leeg scherm te staren in de hoop dat de inspiratie vanzelf komt. Starten met een van de deelstappen leidt tot prachtige ideeën.

Een zorgvuldige afbakening van de ‘ideale lezer’ (STAP 2A), de ‘kernboodschap’ (STAP 2B) en de creatieve kapstok (STAP 2C) bepalen in hoge mate of jouw blog de effecten heeft die jij in STAP 1 vastlegt.

Wat is hier de situatie?

Een senior adviseur in de IT-wereld maakt zich ongerust over de toekomst van de ‘schone’ IT-industrie. Het imago is nu misschien nog goed, maar er ligt gevaar op de loer. Het is hoog tijd, vindt hij, de IT-industrie en al haar gebruikers (wij allemaal dus) wakker te schudden over de gigantische groei van het energieverbruik door datacenters.

Hij gebruikt de tool TVF om een blog voor te bereiden om zijn ongerustheid te delen. In het boek en e-book Tekststrategie lees je in ‘Casus 11’ precies welke keuzes hij maakt in het TVF. De blog hieronder (195 woorden) is het resultaat.

Een blog over ‘Green IT’

CIO’s zijn varkensboeren

Onzichtbaar smeult een dramatische dreiging voor de IT-industrie en al haar gebruikers. De onstuitbare groei van het energieverbruik van datacenters, servers en apps verandert de CIO zonder dat hij het in de gaten heeft in een varkensboer.

Bewustwording en gedragsverandering bij burgers

De varkensboer wordt momenteel onterecht gezien als de grote boosdoener in de klimaat- en stikstofdiscussies. We zijn echter zelf als burgers met onze smartphones, laptops en tablets minstens even grote vervuilers.

Zo lang gebruikers, burgers en professionals, in de veronderstelling leven dat het opladen van smartphone en tablet de enige vorm van energieverbruik is van die apparaten, is er nog veel werk aan de winkel op het gebied van bewustwording en gedragsverandering. Dat is wellicht een taak van de overheid.

CIO’s zijn de schakel naar Green-IT

De CIO’s van deze wereld bevinden zich in een positie om de catastrofale ontwikkeling vanuit de IT-industrie te keren. Zij hebben de gezamenlijke verantwoordelijkheid én de technische mogelijkheden om de realistische dreiging van IT-schaamte om te zetten in een kans voor organisaties en burgers om zich werkelijk ‘groen’ te ontwikkelen en de voordelen van de digitale wereld te behouden met Green-IT.

Conclusie

De gestructureerde aanpak via de tool TVF is geschikt voor elke tekstsoort. Ook voor creatieve teksten zoals een blog. De tool zorgt er voor, dat alle ideeën en feiten in jouw hoofd op de juiste plek belanden. Zo verschijnen de contouren van het eindproduct (de blog) al vóór je begonnen bent met schrijven.

Heb je commentaar op het eindproduct? Prima natuurlijk, maar zorg altijd dat je de keuzes (in het TVF) van de schrijver kent vóór je commentaar levert. Die keuzes bepalen voor een belangrijk deel het eindresultaat.

Download de tool

Blije lezers krijg je met tekststrategie

3 september 2020 door Consonante

Zeg eens eerlijk, hoe vaak ben jij als lezer blij met een tekst die je voor je neus krijgt? Kritiek op teksten van ánderen hebben we allemaal. Hoe blij zijn de lezers van jouw teksten? Ben jij duidelijk in je communicatie?

Al ruim 14 jaar lang vraag ik de deelnemers van mijn Training Tekststrategie aan het begin van een training “Lees jij weleens een tekst waar je niet blij van wordt?” Het antwoord van honderden professionals binnen dit meerjarig onderzoek is volmondig “Ja!”

Onze teksten zijn te lang en onduidelijk

Als ik tijdens trainingen aan professionals vraag, wat de oorzaak is van hun ontevredenheid over teksten van anderen, komen altijd dezelfde antwoorden tevoorschijn. Je ziet hieronder een van de vele resultaten van deze vraag, verzameld in een meerjarig veldonderzoek via Mentimeter. Kort samengevat laat dit onderzoek zien, dat we teksten van anderen vaak te lang en onduidelijk vinden.

Ons commentaar op teksten van anderen…

Tekststrategie: eerst keuzes vastleggen, daarná pas schrijven

Sterke teksten maken het voor jou als professional of student gemakkelijker je doelen te bereiken, in elk vakgebied, in elke functie. Tekststrategie leidt tot sterke teksten. Sterke teksten maken je lezers of luisteraars blij. ‘Blij’? Ja, blij. Je wilt toch zeker geen boze, verontwaardigde, teleurgestelde of geïrriteerde lezer?

Hoe maak je een lezer blij? Door antwoord te geven op de vragen die hij heeft. Zo simpel is het. Dit vraagt om zorgvuldige tekstvoorbereiding. De gratis tool TVF helpt daarbij.

Intrroductie Tekststrategie

Ga niet in discussie over de woorden, maar over de keuzes

Ligt er al een tekst kant-en-klaar op tafel? Voel je aan alles, dat jouw lezer niet blij gaat worden van die tekst? ‘Poetsen aan de buitenkant is zinloos‘. Dat is echt zonde van jouw kostbare tijd. De tekst belemmert het zicht op de kern.

Stop met nutteloze discussies over tekst

Zie je alleen de buitenkant van een tekst, dan ben je geneigd commentaar te geven op het gekozen beeld, op specifieke woorden of zinnen. Dat is zinloos als je niet weet welke keuzes de schrijver gemaakt heeft in de tekstvoorbereiding. Ga daarom in discussie over de keuzes, bijvoorbeeld die voor de kernboodschap (2B), het houdingsdoel (1B) of de lezersvragen (3A). De woorden en zinnen zijn namelijk gebaseerd op die keuzes.

Tijdens een Training Tekststrategie leer je vanuit een andere invalshoek naar teksten te kijken. Je ziet en begrijpt dan ineens waarom teksten hun doel niet halen én je weet hoe je dat voortaan voorkomt. Je maakt kennis met een andere benadering van teksten dan wij allemaal vanaf de basisschool gewend zijn: eerst keuzes vastleggen en daarna pas schrijven.

Lees en beluister in een video van 3 minuten meer over tekststrategie in het onderwijs.

Lees meer over tekststrategie in het onderwijs

Waar wordt een lezer blij van?

Wat ‘blij’ in jouw situatie precies betekent, weet jij zelf het beste. Een ‘blije lezer’ begrijpt, onthoudt, accepteert of deelt jouw boodschap, krijgt precies voldoende informatie, hij krijgt antwoord op zijn vragen, voelt zich betrokken, gehoord of gewaardeerd en reageert adequaat. Selecteer de juiste ingrediënten, weeg ze zorgvuldig af en bak daarna pas de tekst… ‘Teksten Bakken‘.

Video Teksten Bakken

.

Een voorbeeld uit de dagelijkse praktijk

Een lezer die een ontwerp ontvangt, verwacht een ontwerp te ZIEN en geen brij van woorden, waarin hij zelf op zoek moet naar het ontwerp. Hieronder zie je een onderzoeksontwerp. Links, een volledig uitgeschreven ontwerp in een lap tekst. Rechts, de essentie zichtbaar en toegankelijk in een tabel.

Waar word jij als lezer blijer van?

Klik voor groter formaat (tekst is met opzet onleesbaar). Daar gaat het niet om. Het gaat om wat je als lezer ZIET.

De presentatie van een ‘onderzoeksontwerp’ in een lap tekst (links op de afbeelding) is vrij gebruikelijk in het hoger onderwijs. De docent moet noodgedwongen in die lap tekst op zoek naar antwoorden op zijn vragen. Zijn/haar oordeel wordt belemmerd door slecht geformuleerde, lange zinnen en irrelevante informatie.

Het beoordelen van een tabel (rechts op de afbeelding) met direct zicht op het onderwerp, hoofdvraag, deelvragen en andere relevante onderdelen van een onderzoek maakt beoordeling niet alleen veel sneller mogelijk, maar ook beter. Deze aanpak leidt voor een opleiding met honderden studenten al gauw tot een besparing van duizenden docenturen én betere, inhoudelijk feedback.

Hoe zorgt tekststrategie voor blije lezers?

De kern van tekststrategie is nadenken over een tekst en keuzes vastleggen vóór je begint met schrijven. De gestructureerde tekstvoorbereiding dwingt je vooraf afspraken te maken over de specificaties van het eindproduct, de tekst. Zo krijg je zicht op de vragen van de lezer. Effectief schrijven is dan niets anders meer dan antwoord geven op die vragen.

In welke taal je tekst uiteindelijk schrijft, maakt hierbij niets uit. Het is een methodische, universele aanpak voor effectieve communicatie. Tekststrategie is toepasbaar voor alle tekstsoorten en in alle talen.

Tekststrategie maakt lezers blij en brengt doelen dichterbij. De aanpak bespaart ons allemaal veel tijd, stress en geld.

Introductie Tekststrategie

Rapporteren, de kracht van beeld

9 juli 2020 door Consonante

De toepassingsmogelijkheden van tekststrategie zijn eindeloos. Heb je met rapporten, beleidsnotities of -plannen te maken? Voor het (her)schrijven, beoordelen en uitbesteden van een dergelijke tekst is tekststrategie bijzonder nuttig. Tijdens een Individueel Traject Tekststrategie werken we ‘on the job’ aan de productie van de tekst(soort) die voor jou op dit moment belangrijk is.

Wil je met een team werken aan de versterking van teksten? Maak kennis met tekststrategie.

Zoom-Workshop Tekststrategie

Een rapport van het SCP

Ik ben me rot geschrokken. Een abonnee van de schrijftips wees mij op het rapport ‘Media: tijd in beeld’ van het SCP, Sociaal Cultureel Planbureau. Sinds ik in 2009 ontslag nam als docent, lees ik nauwelijks rapporten, maar de titel van dit rapport maakte mij nieuwsgierig. Het rapport is gratis te downloaden. Gelukkig biedt het SCP geen gedrukte exemplaren meer aan, want dat zou nóg meer verspilling tot gevolg hebben. Kijk en huiver met mij mee…

Wil jij net als ik een einde te maken aan de mallemolen van rapporten en beleidsstukken waar niemand op zit te wachten? Lees dan deze schrijftip en ga aan de slag met tekststrategie.

De samenvatting van het rapport ‘Media: Tijd in beeld’ (2000 woorden)

Waar schrok ik nou zo van?

een samenvatting (zie foto) van ruim 4 pagina’s met 2.000 woorden (!), allemaal aan elkaar vast gebreid zonder tussenkopjes, zonder opsommingen
de samenvatting geeft te veel details en cijfers
de samenvatting is onleesbaar en wordt ook nog eens achterin herhaald in het Engels
het rapport beschrijft anderhalf jaar later een gemiddelde dag in september 2013 + de ‘razendsnelle'(!) ontwikkelingen in de mediatechnologie…
een rapport van 148 pagina’s, waarvan 6 pagina’s met een lijst van ruim 130 andere rapporten (!) die ooit geschreven en – in de afgelopen anderhalf jaar – ongetwijfeld uitvoerig bestudeerd zijn
een rapport met als titel ‘Media: tijd in beeld’ met slechts 8 grafieken, verdeeld over 120 pagina’s met tekst, tekst, tekst en nog meer tekst
naast de 8 grafieken zie ik alleen op de voorpagina een plaatje:

De kracht van beeldmateriaal

De aantrekkings- en zeggingskracht van beeld is groot. Tekststrategie is mijn vak, maar de waarde van beeldmateriaal is enorm. Een goede keuze van illustraties bij je tekst versterkt je boodschap. Dit geldt voor alle soorten tekst. Bij een onderzoeksrapport met de titel ‘Media: Tijd in beeld’ verwacht ik vooral beeld met een beknopte toelichting in tekst. Zelfs bij sollicitatiebrieven bepleit ik het gebruik van illustraties om je profilering kracht bij te zetten. Lees hierover deze blog…

Een paar tekstvoorbeelden uit het rapport

Ik geef het eerlijk toe, ik heb lang niet alles gelezen. De samenvatting zou voldoende informatie moeten opleveren, maar helaas. Ik lees daarin bijvoorbeeld deze alinea:

De uitkomsten kunnen geplaatst worden tegen de achtergrond
van veronderstellingen over razendsnelle veranderingen in het medialandschap waarin
nieuwe technologische mogelijkheden snel en breed worden omarmd en mediagebruikers
zelf beslissen waar, wanneer en wat ze aan media-inhoud consumeren, gecombineerd met
het beeld van jongeren als een digitale generatie die steeds vooroploopt en de rest van de
bevolking die dit voorbeeld snel volgt en al multi taskend door het leven gaat. In hoeverre
zijn zulke veronderstellingen correct?

Is dit de onderzoeksvraag? Ik scroll door al die pagina’s op zoek naar waardevolle informatie. Gelukkig, de experts komen voorbij:

Sommige experts stellen dat kijkers in de toekomst (zonder overigens
een tijdstip te noemen waarop die toekomst gerealiseerd zal zijn) alleen nog lineaire
televisie zullen kijken voor belangrijke sportwedstrijden en andere rechtstreekse programma’s
waarover ze willen meepraten, zoals het Songfestival.
Of de nieuwe mogelijkheden daadwerkelijk gebruikt gaan worden, is mede afhankelijk van
de opbrengsten voor de gebruikers en het vermogen om ermee vertrouwd te raken. Die
opbrengsten dienen hier breed opgevat te worden en kunnen betrekking hebben op uiteenlopende
gebruiksdoelen zoals vermaak, informatie vergaren of sociale contacten
onderhouden.

Onvoorstelbaar. Deze wijsheid van experts over het Songfestival maakt mij ook al niet vrolijk over de waarde van dit onderzoeksrapport. Dan maar door naar de conclusies. Helaas heeft het rapport geen hoofdstuk met conclusies. Hoofdstuk 7 – over de toekomst – beantwoordt wellicht mijn vragen. In de allerlaatste alinea van het rapport lees ik:

De grens tussen surfen voor privédoeleinden en voor werkdoeleinden
is daarmee diffuus geworden. Bovendien wordt multitasking (algemene activiteiten combineren
met media-activiteiten) in verschillende contexten extra gestimuleerd door mobiele
media. De verdere verspreiding en toepassing van mobiele media zal deze ontwikkeling
ook in de toekomst voortzetten. Daardoor raakt mediagebruik steeds meer verweven met
diverse algemene dagelijkse activiteiten.

Wauw…

Conclusie

Ik begin deze keer niet eens aan opmerkingen over de structuur (STAP 3A van de methode Drie Denkstappen) en de formulering (STAP 3B). Dat is zonde van jouw en mijn tijd. De inhoud van deze 60.000 woorden is zo ontoegankelijk, dat ik schrijvers en lezers die dit soort teksten herkennen graag een concreet voorstel doe.

Een tekst als deze vraagt om een grondige aanpak op alle fronten. Wat is bijvoorbeeld de kernboodschap (STAP 2B)? Ik vind die niet in het rapport. De vraag welk houdingsdoel (STAP 1B) de schrijver voor ogen had, durf ik niet te beantwoorden. De vraag welk gevoel deze tekst bij mij oproept, kan ik wél beantwoorden: verbijstering.

Herschrijven en inkorten tot 2.000 woorden in totaal, zou ik zeggen. Maar wat zonde van al die tijd die al is besteed. Draai niet langer mee in deze mallemolen.

Tekststrategie als oplossing

Wil jij in jouw organisatie een halt toeroepen aan de productie van dit soort teksten? Het SCP is met dit voorbeeld overigens zeker geen uitzondering. Dit soort onleesbare, kostbare, tijdrovende producties kom ik overal tegen. Tekststrategie is de oplossing. Eerst nadenken, dan pas schrijven. Dat voorkomt een hoop frustratie bij lezers, kosten bij werkgevers en verbijstering bij mij.

Training Tekststrategie

Op de stoel van de lezer

21 februari 2020 door Consonante

Formuleer vanuit het perspectief van je lezer

Iedereen kent het wel, een lijn op de vloer van een wachtruimte met de tekst: Wacht achter de streep.

Vanuit welk perspectief is deze tekst geschreven? Iemand zegt: wacht achter de streep. Voor wie is de plek om te wachten ‘achter’? Juist, vanuit het perspectief van de zender! Dat is dus niet handig als je betrokkenheid of begrip wilt oproepen bij de ontvanger. ‘Wacht voor de streep’ is dan beter.

Perspectief in een commerciële tekst

Een klein stukje tekst (40 woorden) uit de praktijk laat zien hoe moeilijk we het onze lezers soms maken. Deze twee zinnen vormen de eerste alinea van een commerciële mailing van het bedrijf ‘Op Weg’ over pechhulpverlening.

We willen graag voor u de dienstverlening uitvoeren, in onze ogen en uit ervaring bespaart u hiermee tijd en kosten en nemen wij de coördinatie van een pechgeval uit handen. 90% van de incidenten helpen wij direct weer op weg.

Een paar opmerkingen over deze korte tekst:

eerste zin is te lang, 30 woorden (We willen … uit handen)
‘we willen’ overbodig; ‘we voeren graag…’
‘in onze ogen’ merkwaardig én overbodig
perspectief vanuit de zender (wij, onze) stoot de ontvanger af
eerste 14 woorden van de zin geven geen informatie
formulering deugt niet; ‘we’, ‘u’ en ‘wij’ onderwerp in één zin
‘incidenten op weg helpen’; de lezer is blijkbaar een incident…
90% is direct weer op weg; wat overkomt die overige 10%?

Ga op de stoel van je ‘ideale lezer’ zitten en vraag je af wat hij of zij voelt bij deze tekst. Krijgt je lezer het gevoel, dat jij begrijpt wat voor hem of haar het belangrijkste is rondom het onderwerp ‘pechhulpverlening’? Krijgt de lezer antwoord op zijn vragen? Tekststrategie biedt hier uitkomst.

De denkstappen in vogelvlucht

STAP 1A, pechhulpverlening leidt tot besparingen in tijd en geld
STAP 1B, lezer voelt zich begrepen
STAP 1C, lezer leest verder op de website door te klikken op een link
STAP 2A, lezer is een potentiële klant die zekerheid wil hebben over zijn mobiliteit op weg, hij wil daar niet te veel voor betalen en geen tijd mee verliezen; hij vindt het niet interessant hoe het geregeld wordt, áls het maar geregeld wordt; met andere automobilisten heeft hij niets te maken
STAP 2B, Op Weg biedt mij betaalbare, snelle, gegarandeerde pechhulpverlening
STAP 2C, de ‘snelweg’ als beeld; tekst vanuit het perspectief van de lezer (geen belemmeringen)
STAP 2D, digitale mailing naar een geselecteerd bestand
STAP 3A, belangrijkste lezersvragen:
- waar gaat dit over
- wat heb ik eraan
STAP 3B en 3C: nieuwe versie van de tekst ‘Pechhulp’ + beeld dat de kernboodschap versterkt

De nieuwe tekst ontstaat door simpelweg antwoord te geven op de lezersvragen (STAP 3A).

WEER SNEL OP WEG BIJ PECH

U bespaart tijd en kosten als u kiest voor de pechhulpverlening van Op Weg. Meer informatie: www.opweg.nl

Zelf aan de slag met eigen teksten?

Trainingsmogelijkheden

Hoe bied jij een offerte aan?

10 oktober 2019 door Consonante

De informatie over tekststrategie bij het aanbieden van een offerte is verplaatst naar de kennisportal op de website van Stichting Sterke Teksten.

Naar de pagina

Kanaalkeuze (2D) hangt samen met je gedragsdoel (1C)

Welk middel of kanaal je kiest in STAP 2D om de kernboodschap bij je lezer of toehoorder te laten landen, hangt nauw samen met het gedragsdoel dat je voor ogen hebt. Realiseer je bovendien, dat het onmogelijk is een tekst te schrijven als je niet hebt bepaald op welke manier de tekst bij de lezer terecht komt. Dát is de keuze die je in deze stap maakt.

Effectief communiceren vraagt om lef

Durf keuzes te maken in de enorme hoeveelheid communicatiemiddelen en -kanalen die je tot je beschikking hebt. Houd niet als vanzelfsprekend vast aan een traditie. Effectief communiceren vraagt om lef. Lef om af te wijken van het gebruikelijke. Elke keuze die je in het TVF maakt tijdens de tekstvoorbereiding, betekent per definitie dat je een aantal alternatieven niet gebruikt.

Pitch van twee minuten

26 juni 2019 door Consonante

Wat wil je dat je lezer doet?

Niet elke tekst heeft een gedragsdoel. Soms hoeft een lezer of toehoorder niets te doen. ‘Niets doen’ is feitelijk ook gedrag.

In de meeste gevallen is het wel degelijk de bedoeling dat je lezer, kijker of toehoorder in actie komt. Wat is er voor nodig om iemand in actie te krijgen? Welke feiten? Welke emotie? Luister naar het geluidsfragment over het bepalen van je gedragsdoel (STAP 1C van de methode voor tekststrategie) hieronder. In de e-learning oefen je zelf hiermee.

Het gewenste gedrag is een van de keuzes die je maakt in de tekstvoorbereiding met het TVF, het tekstvoorbereidingsformulier. In het boek ‘Tekststrategie 2020’ vind je uitleg en voorbeelden.

Bekijk het boek Tekststrategie

TVF aanvragen

In deze blog lees je eerst de tekst van een pitch van twee minuten over ConnectingFriends. Welk gedragsdoel heeft de sprekers volgens jou? Komt dat duidelijk naar voren in de tekst?

Pitch ‘Stel je voor…’

Stel je voor, dat jij alleen – of samen met je partner – precies zoveel mensen ontmoet als jij wilt en dat dat ontmoetingen zijn met 1, 2 of 3 mensen aan tafel, bij jou thuis of in het huis van die anderen.

Stel je voor, dat je voor je werk twee dagen naar Rotterdam gaat en niet hoeft te overnachten en niet in je eentje hoeft te ontbijten in een keurig, maar vooral saai en duur hotel en dat je in plaats daarvan een fles wijn koopt en een gezellige avond beleeft, thuis bij mensen die je nog niet eerder ontmoette en dat je daar ook eet, overnacht en ontbijt en dat je voor hun gastvrijheid niets hoeft te betalen.

Stel je voor, dat je door Italië reist en een gastvrij onthaal krijgt, als logé, bij een Nederlands gezin.

Denk je eens in, dat jij samen met die mensen projecten ondersteunt, waarmee jullie kansen creëren voor anderen en dat al die mensen €0,50 per maand in een spaarpot stoppen en dat jullie samen bepalen naar welke projecten dat geld gaat.

Zou jij op deze manier de wereld een beetje mooier zou willen maken, voor jezelf én voor anderen?

nieuwe mensen ontmoeten,
elkaar geld besparen én
samen projecten ondersteunen?

Te mooi om waar te zijn? Nee hoor, het kán. Vandaag nog. Via het lidmaatschap van ConnectingFriends, platform voor ontmoetingen tussen onbekenden.

Hoe produceer je zo’n pitch?

Je ziet in deze tip hoe tekststrategie is ingezet voor de pitch over ConnectingFriends.NET. ConnectingFriends bestaat sinds 2015 en is bedoeld voor iedereen, wereldwijd, die zijn voordeur en zijn hart opent voor onbekenden en graag bijdraagt aan meer vrede, vertrouwen en vriendschap. Een betere wereld begint met een ontmoeting, dat is het idee.

Wie lid wordt van ConnectingFriends trakteert niet alleen zichzelf op mooie ontmoetingen en financiële besparingen, maar steunt ook de projecten die door leden zijn gestart. Op dit moment ondersteunen de leden van ConnectingFriends drie projecten:

SGV, Sociale Groepsvakantie
een crèche op Santo Antão, Kaapverdië
de introductie van de Cirkel van Integratie voor legale, particuliere opvang van vluchtelingen (naar het Canadese systeem ‘Group op Five’)

Uiteraard is het tekstvoorbereidingsformulier (TVF) van de methode ‘Drie Denkstappen naar Sterke Teksten‘ ingevuld. Vervolgens zie je hoe de keuzes uitmonden in een pitch van twee minuten.

STAP 1A, kennisdoel

Lezer weet dat

ConnectingFriends (CF) een netwerk is voor ontmoetingen
de ontmoeting centraal staat
dat de ontmoetingen kleinschalig zijn bij elkaar thuis
CF bedoeld is voor alleenstaanden, gezinnen en voor stellen, wereldwijd
leden staan open voor nieuwe of meer sociale contacten
CF een website heeft met dashboard, profielen en locaties
leden elkaar niet betalen voor maaltijden en overnachtingen
elk lid €0,50 per maand bijdraagt in een spaarpot
het geld gaat naar projecten die kansen voor anderen creëren
het lidmaatschap zelf is gratis

STAP 1B, houdingsdoel

Lezer is verbaasd, verwonderd over de voordelen en voelt het verlangen om daar bij te horen.

STAP 1C, gedragsdoel

Lezer gaat naar de website om zich in te schrijven als lid van ConnectingFriends.

Inschrijven lidmaatschap ConnectingFriends.NET

STAP 2A, ideale lezer

De ideale (beoogde) lezer

staat open voor nieuwe of meer sociale contacten
heeft interesse in ervaringen en idealen van anderen
ontvangt met plezier en vertrouwen onbekenden in huis
vindt dat onderlinge betalingen niet passen bij gastvrijheid
heeft ruimte in zijn hart en in zijn huis voor onbekenden
levert graag een bijdrage aan kansen voor derden
vindt €0,50 per maand doneren aan projecten geen probleem
voelt zich betrokken bij sociale projecten
reist regelmatig recreatief of zakelijk
vindt het soms saai om alleen in een hotel te verblijven

STAP 2B, kernboodschap

Via het lidmaatschap van CF krijg je ontmoetingen en besparingen én draag je bij – via een donatie van €0,50 per maand – aan projecten die kansen voor derden creëren.

STAP 2C, concept

Confrontatie met het verlangen naar (meer) waardevolle sociale contacten en een bijdrage aan een duurzame samenleving, via directe, persoonlijke vragen.

STAP 2D, middel & kanaal

mondelinge live prestentatie, zonder apparatuur
video in meerdere talen

STAP 3A, structuur via lezersvragen

Lezersvragen voor de pitch:

Waar gaat dit over?
Waarom zou dit voor mij interessant zijn?
Wat levert dit voor mij op?
Hoe kan ik mij hier bij aansluiten?

STAP 3B & 3C, de tekst

De pitch van twee minuten (230 woorden) bovenaan deze pagina.

Aan de slag met tekststrategie

Bijvoeglijk naamwoorden & waardeoordeel

23 juni 2019 door Consonante

Gebruik de kracht van tekststrategie

Zorgvuldige toepassing van tekststrategie maakt de kans groter, dat jouw lezer doet (STAP 1C) wat jij graag wilt. Daarvoor is onder andere een bepaald gevoel (STAP 1B) nodig. Urgentie, trots, nieuwsgierigheid… Dat is jouw ‘houdingsdoel‘ als schrijver. Beoordeel op basis hiervan de volgende tekst:

Geachte mevrouw Stoppelenburg,

Ook deze maand hebben we weer een aantal interessante aanbiedingen voor u geselecteerd. En wist u dat u door te betalen met uw card elke maand mooie prijzen kunt winnen? Lees hierover in deze nieuwsbrief. Tot slot vertellen wij u graag meer over een aantal aantrekkelijke services waar u gebruik van kunt maken. Veel leesplezier!

Wat VOEL jij als lezer, na het lezen van deze alinea? Wat WEET jij als lezer, na het lezen van deze alinea? Wat is vermoedelijk de beoogde actie?

Vermijd bijvoeglijk naamwoorden en uitroeptekens

Deze vragen had de schrijver zich moeten stellen bij de tekstvoorbereiding. Tekstvoorbereiding is de kern van tekststrategie (video ‘Teksten Bakken‘) Een gevoel van irritatie is hier vast niet de bedoeling van de schrijver. ‘Veel leesplezier mét uitroepteken‘ roept bij mij weerstand op, net als de bijvoeglijk naamwoorden ‘interessante‘, ‘mooie‘ en ‘aantrekkelijke’. Mag ik dat zelf bepalen alsjeblieft? Services, waar ik gebruik van kan maken? Dat weet ik wel.

Kortom, ik weet nog niks, ik voel weerstand en ik lees niet verder.

Zo’n schrijver wil jij toch niet zijn? Toepassing van tekststrategie leidt tot het juiste gevoel bij je lezer en daarmee tot winst. Vermijd de bijvoeglijk naamwoorden. Geef in plaats daarvan inhoudelijke, concrete argumenten, waardoor de lezer zelf de conclusie trekt, dat iets interessant of aantrekkelijk voor hem is.

Nieuwe versie van de tekst

Kritiek leveren is gemakkelijk, maar wat is in dit geval een sterke tekst? Welke tekst maakt meer kans het juiste gevoel op te roepen? Deze bijvoorbeeld:

Geachte mevrouw Stoppelenburg,
U gebruikt al geruime tijd onze betaalkaartservice. Hiermee bent u verzekerd van gebruiksgemak en veiligheid. U heeft bovendien aflevergarantie bij elke online aankoop. U maakt nu ook met elke betaling kans op gratis hotelovernachtingen. Lees meer hierover…

Details met betrekking tot de formulering:

perspectief in de eerste zin is omgedraaid (van ‘wij’ naar ‘u’)
tangconstructie (…dat u door…mooie prijzen…) is verdwenen
2x ‘een aantal’ is overbodig
2x ‘kunt’ als irritante ballast verwijderd (een klant wéét wel dat hij gebruik kán maken van services)
verleden tijd ‘wist’ is omgezet in tegenwoordige tijd ‘u maakt nu’
de lezer voelt, dat de tekst hem/haar betreft
de lezer voelt, dat de schrijver begrijpt wat belangrijk voor hem/haar is
de lezer krijgt concrete informatie over de service ‘aflevergarantie’ en ‘gratis hotelovernachtingen’
de term ‘nieuwsbrief’ komt niet voor in de tekst; is voor de lezer niet relevant

Waarvoor gebruik jij tekststrategie?

Dit voorbeeld geeft je een indruk van het resultaat van de toepassing van tekststrategie. Waarvoor gebruik jij de kracht van tekststrategie? Voor een sollicitatiebrief of profieltekst? Voor een e-mail aan je collega’s, voor een offertetekst? Welk doel je ook hebt, tekststrategie versterkt het effect van je tekst.

Consonante biedt alle trainingen (als team, individueel of met ‘open inschrijving’) online aan via Zoom, Teams of jouw eigen platform.

Welke training kies jij?

Hoe leer jij het liefste?

Onthutsend tekstvoorbeeld

17 mei 2019 door Consonante

Bedrijf X krijgt het verzoek van Bedrijf Y een offerte te maken voor de verbetering van de financiële administratie. Bedrijf X produceert een voorstel van 20 pagina’s en verzendt dat voorstel als bijlage bij een (standaard)mailbericht naar Bedrijf Y, de potentiële opdrachtgever.

onthutsend-tekstvoorbeeld

Hieronder lees je het eerste deel van het mailbericht:

Geachte heer Hopmans,

Met veel genoegen brengt Bedrijf X (hierna: opdrachtnemer of ‘wij’ of ‘we’) op verzoek van Bedrijf Y (hierna: opdrachtgever of ‘u’) bijgaand voorstel uit voor het verbeteren van de financiële administratie van opdrachtgever.

Wij benadrukken dat wij over ruime kennis en ervaring beschikken om uw vraag in te vullen. Bedrijf X onderscheidt zich van andere partijen door aan de ene kant haar onafhankelijke positie en aan de andere kant door de kennis en kwaliteit van onze organisatie en medewerkers op het grensvlak van mens, financiën, cultuur en techniek.

Voor…

Opmerkingen:

‘Met veel genoegen‘, welke informatie geef je hiermee aan je lezer? Dat je graag een offerte uitbrengt, dat weet hij heus wel. Ballast.
‘bijgaand voorstel‘ geeft geen informatie over de inhoud van het voorstel; de lezer wil vooral antwoord op zijn vraag ‘waarom zou ik voor Bedrijf X kiezen?’; dat antwoord blijft uit.
‘Wij benadrukken… techniek‘. Bedrijf Y heeft al besloten een offerte te vragen. Welk nut heeft het op dit moment jezelf zo op de borst te kloppen? Het is geen wervende tekst! Bovendien, welke relevante of concrete informatie bevat deze tekst? Géén!

De tweede alinea is onthutsend. Ziet echt niemand binnen Bedrijf X, dat deze tekst waardeloos is en hoogstwaarschijnlijk zelfs averechts werkt? Wie leest nog kritisch de ‘standaardteksten’? Niemand waarschijnlijk. Daarvoor hebben we het allemaal veel te druk…

Realiseer je goed, dat je lezer één uniek persoon is. Hij of zij krijgt bij een offerte graag het gevoel bijzonder te zijn (STAP 1B van tekststrategie: houdingsdoel). Zorg dat de brief tot dat gevoel leidt. Zo’n gevoel beïnvloedt sterk de beoordeling van de offerte.

ALTERNATIEF

Gebruik je tekststrategie, dan overweeg je eerst alle aspecten van de communicatiesituatie. Je maakt keuzes, legt die vast in het TVF en formuleert vervolgens lezersvragen (STAP 3A van de methode voor tekststrategie, Drie Denkstappen):

Waar gaat dit over?
Wat is de oplossing van Bedrijf X?
Waarom zou ik dit voorstel met extra aandacht lezen?
…

De tekst voor het mailbericht rolt dan min of meer vanzelf tevoorschijn door antwoord te geven op de lezersvragen:

Geachte heer Hopmans,

Om de financiële administratie van Bedrijf Y te verbeteren ontvangt u ons voorstel voor de implementatie van de tool FINANCE2020.

De kern van ons voorstel is, dat we gebruik maken van bestaande werkwijzen bij uw bedrijf. Zaken die goed lopen, pakken we eerst aan. Zo ervaart iedereen direct verbeteringen. We presenteren daarvoor een systematisch beoordelingsproces. Details vindt u in ons voorstel (bijlage).

Wil je met jouw team een ‘standaardtekst’ kritisch beoordelen en eventueel herschrijven?

Teamtraining

Hoe lang accepteer jij dit nog?

12 maart 2017 door Consonante

Je leest een stuk tekst en denkt ‘Waar gáát dit over? Wat een chaos!” “Moet ik dit lezer?”

Zo’n gevoel van wanhoop, dat kán toch niet de bedoeling zijn van de schrijver. Waarschijnlijk heeft hij of zij niet vooraf bewust een houdingsdoel (STAP 1B) bepaald.

Een gevoel van wanhoop is dat voor jou als lezer herkenbaar? Kom, lees dan even met me mee. Twee fragmenten uit het openbare document ‘Ontwerp Strategisch Beleidskader Cultuur‘ van een provincie:

De relatie tussen cultuur en leefbaarheid is zeer van belang. Wij vertalen dit voor de komende jaren in een zestal strategische denklijnen, welke voortborduren op de inhoud van het Ontwerp Strategisch Beleidskader en deze al meer concretiseren.
De ondersteuning van de culturele infrastructuur is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van overheden en samenleving. Dit betekent dat wij als provincie een rol te vervullen hebben op onderdelen hiervan, voortkomend uit (wettelijke) kerntaken.

Hoe lang accepteer jij nog, dat we met z’n allen dit soort onbegrijpelijke, nietszeggende teksten de wereld in slingeren?

Stop met nutteloze discussies over tekst

Mijn belangrijkste bezwaren…

Welke opmerkingen heb jij over de twee fragmenten uit de provinciale beleidsnota? Vergelijk ze eens met mijn belangrijkste bezwaren:

‘Zeer van belang’
Zeg of schrijf niet, dat iets belangrijk is, maar zorg met sterke argumenten, dat je lezer iets belangrijk vindt… (zie ook deze tip Lekker belangrijk). STAP 1B in combinatie met STAP 2A van de methode Drie Denkstappen helpt je hierbij de juiste keuzes te maken.
‘Wij vertalen dit…’
Gebruik de derde persoon in een beleidsstuk, plan, rapport of nota. Het gebruik van de eerste persoon (zoals hier met ‘wij’) doet afbreuk aan de professionaliteit, objectiviteit en betrouwbaarheid van de tekst. De keuze voor het perspectief komt aan de orde in STAP 2C. Meer hierover in het boek Drie Denkstappen (zie webshop).
‘…strategische denklijnen, welke voortborduren…’
Tja, wat moet ik hier van zeggen? Een denklijn kan niet borduren, ‘welke’ is onjuist als betrekkelijk voornaamwoord en de diepere bedoeling van het woordje ‘deze’ ontgaat mij volledig. Deze opmerkingen horen thuis is STAP 3B en 3C van de methode Drie Denkstappen.
‘Overheden en samenleving, een rol, op onderdelen…’
Zo veel vage termen als in het tweede tekstfragment kom je zelden tegen. Welke informatie geeft deze zin? Wie kan hier iets mee? Wat hebben trouwens die haakjes te betekenen?

Kortom, in dit geval is een tekst ‘van tafel vegen’ niet zo moeilijk, maar helaas is dit geen uitzondering. Heb je dit soort onleesbare teksten voor je neus, dan is schrappen, schuiven en hier en daar een zin wijzigen of inkorten een zinloze bezigheid. Deze tekst vraagt om een grondige aanpak. Bekijk in deze video wat dat oplevert, als je tekststrategie toepast.

Een gevaarlijke valkuil

Het misverstand, dat iedereen na afronding van het voortgezet onderwijs kan schrijven, is een gevaarlijke valkuil. Opleidings- en HR-managers zoeken naar een ladder om uit die valkuil te klimmen.

valkuil

Een ‘stukje’ schrijven is meestal geen probleem, maar een effectieve, sterke tekst produceren, dát vraagt aandacht. In de meeste opleidingen, trainingen en boeken ontbreekt die aandacht vanwege de onzichtbaarheid van het probleem en de onbekendheid van de oplossing.

Tekststrategie als oplossing

De uitdaging om een oplossing te vinden heb ik opgepakt als ondernemer. Mijn ervaring als docent (16 jaar) met duizenden studenten en als trainer (sinds 2009) met honderden cursisten heeft geleid tot de ontwikkeling van een methode voor tekststrategie. Deze oplossing behoedt jou voor de valkuil en biedt alle opleidingsmanagers een ladder met drie denkstappen….

Tekststrategie dwingt je – via de praktische, digitale tool, het tekstvoorbereidingsformulier (TVF) – tot gestructureerd nadenken en keuzes vastleggen vóór dat er een letter op papier staat. Dat is de essentie van de methode Drie Denkstappen, gestructureerde tekstvoorbereiding. Tekststrategie leidt via sterke teksten naar blije lezers.

Bedrijfsnaam ‘Consonante’

Wat betekent Consonante?

We zijn allemaal ‘medeklinkers’

Communicatieconcept

Tekststrategie voor een blog

Jouw keuzes bepalen het effect

Wat is hier de situatie?

Een blog over ‘Green IT’

CIO’s zijn varkensboeren

Conclusie

Onze teksten zijn te lang en onduidelijk

Tekststrategie: eerst keuzes vastleggen, daarná pas schrijven

Ga niet in discussie over de woorden, maar over de keuzes

Waar wordt een lezer blij van?

Video Teksten Bakken

.

Een voorbeeld uit de dagelijkse praktijk

Hoe zorgt tekststrategie voor blije lezers?

Een rapport van het SCP

Waar schrok ik nou zo van?

De kracht van beeldmateriaal

Een paar tekstvoorbeelden uit het rapport

Conclusie

Tekststrategie als oplossing

Formuleer vanuit het perspectief van je lezer

Perspectief in een commerciële tekst

De denkstappen in vogelvlucht

Kanaalkeuze (2D) hangt samen met je gedragsdoel (1C)

Effectief communiceren vraagt om lef

Wat wil je dat je lezer doet?

Pitch ‘Stel je voor…’

Hoe produceer je zo’n pitch?

STAP 1A, kennisdoel

STAP 1B, houdingsdoel

STAP 1C, gedragsdoel

STAP 2A, ideale lezer

STAP 2B, kernboodschap

STAP 2C, concept

STAP 2D, middel & kanaal

STAP 3A, structuur via lezersvragen

STAP 3B & 3C, de tekst

Gebruik de kracht van tekststrategie

Vermijd bijvoeglijk naamwoorden en uitroeptekens

Nieuwe versie van de tekst

Waarvoor gebruik jij tekststrategie?

ALTERNATIEF

Mijn belangrijkste bezwaren…

Een gevaarlijke valkuil

Tekststrategie als oplossing

Tekststrategie is echt een eyeopener

TVF is zeer bruikbaar

Online Training, stap-voor-stap uitvoeren

Toepassing op offertes is verrassend

Tekststrategie geeft focus

Een harde, nuttige confrontatie

Geen schrijfangst meer

Zeer nuttige training

Tekststrategie voor de overheid

Sociaal ondernemer

Consonante Communicatie