Schrijven kan zo simpel zijn. Vrijwel dagelijks zie ik echter teksten die het resultaat zijn van een zinloze worstelpartij. Dat is jammer. Neem nou dit stukje tekst in de inleiding van een auditrapport. Afzender is een professioneel accountantskantoor…
“Onze verantwoordelijkheid is, op basis van onze werkzaamheden, het geven van een oordeel over de beschrijving van De Vries BV en over de opzet en het bestaan van interne beheermaatregelen die verband houden met de interne beheersdoelstellingen die in de beschrijving staan vermeld. We …”
De schrijver communiceert vanuit zijn eigen perspectief. Hij vergeet zich te verplaatsen in de situatie van de ‘ideale lezer’. Werk je met de tool voor tekststrategie, dan dwing je jezelf in de tekstvoorbereiding bij STAP 2A tot een beschrijving van de communicatiesituatie, volledig vanuit het perspectief van die ander. Op deze manier raak je de lezer en krijg je zijn aandacht en vertrouwen.
Wil je meer inzicht in de deelstappen van tekstvoorbereiding via de tool TVF? Schuif aan bij een gratis, online Introductie Tekststrategie.
Je lezer voelt zich buitengesloten
In alle trainingen en presentaties die ik geef, leg ik uit wat lezersvragen zijn. De reactie is soms lauw in de sfeer van ‘dat weet ik heus wel’. Het blijkt echter zeldzaam dat mensen deze (als vanzelfsprekend ervaren) kennis toepassen als ze zelf een tekst maken. Lezen is daardoor soms een zware opgave. Als een schrijver niet heeft nagedacht over lezersvragen (STAP 3A van tekststrategie), dan voel de lezer zich al gauw buitengesloten.
Lezersvragen bepalen de structuur
Lezersvragen formuleer je op basis van de beschrijving van de ‘ideale lezer’ in STAP 2A. Pas als jij en eventueel je opdrachtgever/docent tevreden zijn over de lezersvragen, begin je aan de productie van je tekst.
Lezersvragen vormen de sleutel naar effectieve teksten. Je gebruikt ze om structuur aan te brengen als je een nieuwe tekst maakt. In je tekst beantwoord je vervolgens deze lezersvragen. Zo voorkom je, dat je stukken tekst produceert waar jouw lezer helemaal niet op zit te wachten.
Een tekst verbeteren met lezersvragen
Je gebruikt lezersvragen niet alleen bij de opbouw van een nieuwe tekst, maar ook – in omgekeerde richting (reverse engineering) bij de analyse van een afgekeurde tekst om een betere (vaak kortere) versie te maken. Dit werkt fantastisch. Bekijk het in drie minuten, in deze video:
.
Meer voorbeelden
In het boek ‘Tekststrategie’ vind je 12 tekstvoorbeelden met een volledig ingevuld TVF. Deze voorbeelden betreffen nieuwe teksten en verbeterde teksten.
Boek Tekststrategie
Boek & e-book Tekststrategie