Tekststrategie kiest een ander uitgangspunt
De benadering van teksten via de methode voor tekststrategie wijkt af van de traditionele benadering van teksten in het onderwijs. Het verschil zit in het uitgangspunt.
- Tekststrategie begint vanuit principes bij de basis, de ‘binnenkant‘ van een tekst: eerst denken, discussiëren en keuzes vastleggen, dan pas schrijven.
- Bij traditioneel schrijfonderwijs ligt de focus op het eindproduct, de ‘buitenkant‘ van een tekst: eerst schrijven, dan discussiëren en redigeren…
Tekststrategie legt de focus op de ‘binnenkant’ van een tekst: de onzichtbare, onderliggende keuzes. Sinds de introductie van toetsenbord en beeldscherm zijn we gewend om alleen maar naar de ‘zichtbare buitenkant’ (structuur, formulering en spelling) van het eindproduct te kijken.
Stop de eindeloze discussies over teksten…
.
De principes van tekststrategie
De methode voor tekststrategie, Drie Denkstappen naar Sterke Teksten, is gebaseerd vijf principes. Tekststrategie is hierdoor toepasbaar voor elke tekstsoort – in elke taal – bij (her)schrijven, beoordelen, analyseren en uitbesteden.
- Communicatiesituatie vormt het startpunt
Elke tekst ontstaat vanuit een ‘communicatiesituatie‘. Deze situatie vormt de bron voor de doelen en keuzes in de tekstvoorbereiding.
. - Doelen en keuzes zijn de productspecificaties
Een effectieve tekst ontstaat door doelen en keuzes vast te leggen voorafgaand aan de productie van de tekst. De doelen en keuzes zijn in feite de productspecificaties van het eindproduct, een tekst.
. - Zichtbare buitenkant volgt op onzichtbare binnenkant
Aanpassen van het eindproduct is ‘poetsen aan de buitenkant’. Dit verbeteren van de zichtbare aspecten is zinloos en onmogelijk als de onzichtbare ‘binnenkant’ niet is vastgelegd in doelen en keuzes voor de communicatie.
. - Volgorde in tekstvoorbereiding is vrij
De schrijver bepaalt de volgorde, waarin hij de doelen en keuzes vastlegt als voorbereiding op de productie van de tekst.
. - Taalkeuze eindproduct is onafhankelijk van tekstvoorbereiding
De taal van het eindproduct in de operationele fase (productie van de tekst) is onafhankelijk van de doelen en keuzes, vastgelegd in de strategische fase.
.
Proef op de som
Ontdek of tekststrategie waardevol is voor jou en je collega’s. Jij uploadt een tekst. Ik geef jou – met online, mondelinge toelichting – feedback en concrete tips vanuit de principes van tekststrategie.
Proef op de som
.
Voorbeelden van schrijven en herschrijven
In het boek en e-book ‘Tekststrategie 2020′ (180 pagina’s) vind je twaalf uitgewerkte voorbeelden van de toepassing van deze principes in de praktijk van diverse professionals. Het zijn voorbeelden van nieuwe teksten die vanuit een communicatiesituatie ontstaan en voorbeelden van bestaande teksten die geanalyseerd en herschreven worden.
Bekijk het boek Tekststrategie
Hardcover, met 180 pagina’s inspiratie
—
Tool TVF & TPF gratis beschikbaar
De tool TVF vormt de vertaling van de principes naar een werkbaar instrument voor tekstvoorbereiding en tekstanalyse. Dit instrument of tool is ook in het Engels (TPF) beschikbaar.
De vraag ‘hoe krijg ik iets uit mijn hoofd op papier’ sluit naadloos aan bij de principes van tekststrategie. Je leert tijdens een Training Tekststrategie op een gestructureerde manier keuzes te maken én vast te leggen vóór je begint met schrijven.
Alles wat in je hoofd zit, komt met deze aanpak van tekstvoorbereiding op een begrijpelijke manier in een tekst terecht. Een tekst waar je lezer blij van wordt, omdat hij antwoord krijgt op de vragen in zijn hoofd. Je werkt daarbij met de digitale tool, het TVF, Tekstvoorbereidingsformulier.
Leren werken met de tool TVF
De tool bevat via tientallen links naar deze website en concrete toelichting per deelstap ‘onder de muis’ zo veel informatie, dat je er zelf mee aan de slag kan. Toch blijkt dat nog best moeilijk. Het is immers een totaal omgekeerde benadering van teksten. 180 graden anders dan je op school leerde.
Goed en snel werken met de tool leer je tijdens een ‘Introductie Tekststrategie’, een online workshop via Zoom van 1,5 uur. Deelname is gratis of betaald. Betalende deelnemers ontvangen vooraf het gedrukte boek en achteraf een uur persoonlijk advies over teksten.